|
|
| SBP3041 | Anadolu Tarihinde Kent | 2+0+0 | AKTS:4 | | Yıl / Yarıyıl | Güz Dönemi | | Ders Duzeyi | Lisans | | Yazılım Şekli | Seçmeli | | Bölümü | ŞEHİR ve BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ | | Ön Koşul | Yok | | Eğitim Sistemi | Yüz yüze , Grup çalışması | | Dersin Süresi | 14 hafta - haftada 2 saat teorik | | Öğretim Üyesi | Dr. Öğr. Üyesi Beyza KARADENİZ | | Diğer Öğretim Üyesi | Yok | | Öğretim Dili | Türkçe | | Staj | Yok | | | | Dersin Amacı: | | Öğrencilerin kent ve planlama tarihi içinde ele alınan konulara çok boyutlu bakabilme, tarih ve coğrafya verilerini ilişkilendirebilme ve başvurulan kaynaklara eleştirel yaklaşım geliştirebilmelerini sağlamaktır. Öğrencilere Türkiye'de modern öncesi ve modern dönemde toplumsal, ekonomik, teknolojik ve siyasi faktörlerin kentsel dokuyu nasıl belirlediğini araştırabilecek bakış açısı kazandırmaktır. |
| Öğrenim Kazanımları | PÖKK | ÖY | | Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler : | | | | ÖK - 1 : | Anadolu'da ulaşım ve yerleşim ağındaki dönüşümleri tarihsel dönemlerin ekonomik, politik, toplumsal ve teknolojik bağlamları içinde değerlendirebilecekler | 1 - 2 - 3 - 4 - 5 | 1, | | ÖK - 2 : | endüstri öncesi dönemde Osmanlı'da kentsel formun bileşenleri hakkında bilgi verebilecekler. | 2 - 5 | 1,3, | | ÖK - 3 : | Osmanlı Devleti'nde Tanzimat öncesi ve sonrası dönemde kent yönetimi hakkında bilgi sahibi olabilecekler | 2 - 5 | 1, | | ÖK - 4 : | 19. yüzyıl Osmanlısında modern anlamda kent planlama uygulamalarını analiz edebilecekler. | 2 - 5 | 1, | | ÖK - 5 : | başkent Ankara ile ilgili ilk planlama faaliyetleri hakkında değerlendirme yapabilecekler.
seçtikleri bir kentin morfolojik gelişimine dair yaptıkları araştırma sonuçlarını dinleyici bir grup karşısında sunabilecekler.
| 2 - 5 | 1,3, | | PÖKK :Program öğrenim kazanımlarına katkı, ÖY : Ölçme ve değerlendirme yöntemi (1: Yazılı Sınav, 2: Sözlü Sınav, 3: Ev Ödevi, 4: Laboratuvar Çalışması/Sınavı, 5: Seminer / Sunum, 6: Dönem Ödevi / Proje),ÖK : Öğrenim Kazanımı | | |
| Anadolu'nun tarih içinde Akdeniz coğrafyasıyla siyasi, ticari ve kültürel ilişkileri; Anadolu'da yerleşim ve ulaşım ağının oluşumu, dönüşümü ve bunları belirleyen faktörler ele alınacak; söz konusu yerleşim ağı içinde kentin yeri ve üstlendiği rol üzerinde durulacaktır. Dönemler itibariyle öne çıkan kentlerin mekânsal yapıları irdelenecek, kent formlarının oluşumu, bu oluşumdaki devlet müdahaleleri ve zaman içinde kent planlamanın değişen anlamı ve kapsamı ele alınacaktır. Bizans dönemi, ortaçağda Anadolu'da yerleşmeler; Anadolu Selçuklu devleti ve beylikler döneminde ulaşım ve yerleşim ağı; Osmanlının kuruluş yıllarında kent: Bursa örneği; Bir imparatorluk sistemi içinde (15. ve 16. yüzyıllar) Osmanlı coğrafyasında ulaşım ve yerleşim ağı- Endüstri öncesi dönemde Osmanlı Devletinde kent yönetimi, kentsel kurumlar; Osmanlı Anadolu kentlerinde mekânsal yapılanma ve kentsel doku özellikleri; 19. Yüzyıl modernleşme süreci, idari yapıdaki dönüşüm, yerleşimler arası ilişkilerin yeniden tariflenmesi; 19. Yüzyıl Osmanlı kentleri; 19. Yüzyıl sonu ve 20. Yüzyıl başında Osmanlı'da imar operasyonları ve planlama; Cumhuriyetin İlk Yıllarında Bir Ulus Devletin İnşa Sürecinde Planlama Kurumu; 1970'lere kadar Türkiye'de kentleşme, kentsel sorunlar ve planlama yaklaşımları |
| |
| Haftalık Detaylı Ders Planı | | Hafta | Detaylı İçerik | Önerilen Kaynak | | Hafta 1 |
Dersin kapsamı, ele alınacak temel kavramlar ve ders işleyişi hakkında açıklamalar
Ortaçağ Anadolusu, Bizans Döneminde Anadolu Kentleri
| | | Hafta 2 | Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler Döneminde Ulaşım ve Kentsel Yerleşim Ağı | | | Hafta 3 | Osmanlının Kuruluş Yıllarında Kent; Bursa, Edirne, İznik | | | Hafta 4 |
Bir İmparatorluk Sistemi:
Ekonomik Yapılanma; Kır ve Kent Ekonomisi
15. ve 16. yüzyıllarında Osmanlı Coğrafyasında Ulaşım ve Yerleşim Ağı
| | | Hafta 5 | 15-16. Yüzyıllarda Osmanlının İskân Politikaları
Bir Başkent olarak İstanbul'un yeniden imarı ve iskânı
| | | Hafta 6 | Osmanlı Klasik Çağında Kent Yönetimi ve Kentsel Kurumlar | | | Hafta 7 | Osmanlı Anadolu Kentlerinde Mekânsal Yapılanma
Kentsel Doku Özellikleri
| | | Hafta 8 | 17. ve 18. Yüzyılda Toplumsal ve Ekonomik Dönüşüm
Anadolu?da Ekonomik ve Toplumsal Sorunlar ve Nüfus Hareketlerinin Anadolu Yerleşim Sistemine Yansımaları.
| | | Hafta 9 | Yıl içi çalışma | | | Hafta 10 | 19. Yüzyıl Modernleşme Süreci,
İdari Yapıdaki Dönüşüm, Yerleşimler Arası İlişkilerin Yeniden Tariflenmesi
| | | Hafta 11 | 19. Yüzyıl Osmanlı Kentleri | | | Hafta 12 | 19. Yüzyıl Sonu ve 20. Yüzyıl Başında Osmanlı'da Planlama ve İmar Operasyonları | | | Hafta 13 |
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Bir Ulus Devletin İnşa Sürecinde Planlama Kurumu
Bir Başkentin İnşası: Ankara
| | | Hafta 14 | 1970'e kadar Türkiye'de kentleşme, kentsel sorunlar ve planlama yaklaşımları | | | Hafta 15 | 1970'e kadar Türkiye'de kentleşme, kentsel sorunlar ve planlama yaklaşımları | | | Hafta 16 | Dönem sonu sınavı | | | |
| 1 | Sey, Y. (der.) 1996; Tarihten Günümüze Anadoluda Konut ve Yerleşme, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul | | | |
| 1 | Faroqhi, S. 2000; Osmanlı'da Kentler ve Kentliler, çev. N. Kalaycıoğlu. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul | | | 2 | Akın, N. vd. (der.) 2000; Osmanlı Mimarlığının 7 Yüzyılı ?Uluslarüstü Bir Miras?. Yapı Endüstri Merkezi (YEM) Yayınları, İstanbul | | | 3 | Ergenç, Ö. 1995; XVI. Yüzyılda Ankara ve Konya / Osmanlı Klasik Dönemi Kent Tarihçiliğine Katkı, Ankara Enstitüsü Vakfı, Ankara | | | 4 | Aktüre. S. 1978; 19. Yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekânsal Yapı Çözümlemesi. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, Ankara | | | 5 | Dumont, P. ve Georgeon, F. (der.) 1999; Modernleşme Sürecinde Osmanlı Kentleri. çev. A. Berktay. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul | | | 6 | Pamuk, Ş. 2005; Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi: 1500-1914. İletişim Yayınları, İstanbul | | | 7 | Ortaylı. İ. 2003; İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İletişim Yayınları, İstanbul | | | 8 | Çelik, Z. 1998; 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti: Değişen İstanbul, çev. S. Deringil. 2. Baskı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul | | | 9 | Yavuz, E. ve Uğurel, Ü.N. (der.) 1984; Tarih İçinde Ankara, ODTÜ Yayınları, Ankara | | | |
| Ölçme Yöntemi | | Yöntem | Hafta | Tarih | Süre (Saat) | Katkı (%) | | Arasınav | 9 | 21.11.2025 | 1 | 50 | | Dönem sonu sınavı | 17 | 09.11.2025 | 2 | 50 | | |
| Öğrenci Çalışma Yükü | | İşlem adı | Haftalık süre (saat) | Hafta sayısı | Dönem toplamı | | Yüz yüze eğitim | 2 | 14 | 28 | | Sınıf dışı çalışma | 4 | 6 | 24 | | Arasınav için hazırlık | 2 | 4 | 8 | | Arasınav | 1 | 2 | 2 | | Dönem sonu sınavı için hazırlık | 4 | 6 | 24 | | Dönem sonu sınavı | 2 | 1 | 2 | | Toplam Çalışma Yükü | | | 88 |
|