|
|
| JFZ5220 | Jeofizikte Ters Çözüm Yöntemleri | 3+0+0 | AKTS:7.5 | | Yıl / Yarıyıl | Güz Dönemi | | Ders Duzeyi | Yüksek Lisans(Tezli) | | Yazılım Şekli | Seçmeli | | Bölümü | JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI | | Ön Koşul | Yok | | Eğitim Sistemi | Yüz yüze , Laboratuar Çalışması, Uygulama | | Dersin Süresi | 14 hafta - haftada 3 saat teorik | | Öğretim Üyesi | Doç. Dr. Hüseyin GÖKALP | | Diğer Öğretim Üyesi | Yok | | Öğretim Dili | Türkçe | | Staj | Yok | | | | Dersin Amacı: | | Öğrencilere jeofizikte problemlerin ters çözümü hakkında ileri düzeyde bilgiler kazandırmak. |
| Program Kazanımları | BPKK | ÖY | | Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler : | | | | PK - 1 : | ters çözüm" felsefesinin genel özelliklerini öğrenecekler. | 1,2,3 | 1,4 | | PK - 2 : | farklı ters çözüm problemlerini anlayacak ve çözüm yollarını irdeleyebilecek | 1,2,3 | 1,4 | | PK - 3 : | jeofizikteki değişik veri türlerinin ters çözüm yolları hakkında temel bilgilere sahip olabilecek | 1,2,3 | 1,4 | | PK - 4 : | jeofizik veriler için ters ve düz çözüm yollarını anlayacak | 1,2,3 | 1,4 | | PK - 5 : | çözümleri onusundaki temel bilgilerini artıracak ve pekiştirecek. | 1,2,3 | 1,4 | | PK - 6 : | ters çözüm sonuçlarının geçerliliğini hesaplama ve değerlendirme becerisi kazanacak | 1,2,3 | 1,4 | | BPKK :Bölüm program kazanımlarına katkı, ÖY : Ölçme ve değerlendirme yöntemi (1: Yazılı Sınav, 2: Sözlü Sınav, 3: Ev Ödevi, 4: Laboratuvar Çalışması/Sınavı, 5: Seminer / Sunum, 6: Dönem Ödevi / Proje),PK : Öğrenim Kazanımı | | |
| Düz ve ters çözüm işlemlerinin tanımı. Yapı parametrelerinin saptanması. Hataların ölçümü. L1 ve L2 norm çözüm yöntemleri. Backus-Gilbert yöntemi. En büyük olabilirlik yöntemi. Stokastik ters çözüm yöntemi. Doğrusal ve doğrusal olmayan problemler.Tekil değer ayrıştırma işlemi. Sönümlü en küçük kareler yöntemi. Genelleştirilmiş ters çözüm. Marquardt-Levenberg Yöntemi. Backus-Gilbert Yöntemi. Enbüyük olabilirlik yöntemi. Karışk ve eksik tanımlı sistemler ve çözümleri. Model ve veri uzayında ters çözüm. Model ve veri uzayında sıfır alt uzayı olması durumları.Doğrusal olmayan problemlerin doğrusal duruma getirilmesi. Ters çözümde istatistiksel sınamalar. Ters çözüm sonuçlarının değerlendirilmesi: model ve veri ayrımlılık matrisleri; kovaryans matrisi. |
| |
| Haftalık Detaylı Ders İçeriği | | Hafta | Detaylı İçerik | Önerilen Kaynak | | Hafta 1 | Tarihçe. "Ters Çözüm" felsefesinin tanıtılması. | | | Hafta 2 | Düz ve ters çözüm işlemlerinin tanıtılması. Aralarındaki ilişkilerin vugulanması | | | Hafta 3 | Modelleme ilkelerinin gözden geçirilmesi. Yapı parametrelerinin saptanması | | | Hafta 4 | L1 ve L2 norm çözüm yöntemleri. İlgili lineer cebir konularını gözden geçirme. | | | Hafta 5 | Tekil değer ayrıştırma yöntemi. Tekil değerin ters çözüm işlemlerindeki önemi. | | | Hafta 6 | Backus-Gilbert yöntemi. | | | Hafta 7 | Doğrusal ve doğrusal olmayan problemler. Stokastik ters çözüm yöntemi. | | | Hafta 8 | Arasınav | | | Hafta 9 | Marquardt-Levenberg yöntemi. Genelleştirilmiş ters çözüm. | | | Hafta 10 | Backus-Gilbert yöntemi. | | | Hafta 11 | En büyük olabilirlik yöntemi. Karışık ve eksik tanımlı sistemler ve çözümleri | | | Hafta 12 | Doğrusal olmayan problemlerin doğrusal hale getirilmesi ve ters çözümü. | | | Hafta 13 | Ters çözüm sonuçlarının değerlendirilmesi. Model ve veri ayrımlılık matrisleri. Kovaryans matrisi. | | | Hafta 14 | Bir jeofizik problemi için (örneğin sismik tomografi) bilgisayarda modelleme yapılması ve düz çözümün elde edilmesi.Düz çözümden elde edilen sentetik veri üzerinde ters çözüm yöntemlerinin bilgisayarda uygulanarak model parametrelerinin (yeraltı yapısı) kestirilmesi.Model ve veri ayrımlılık matrislerinin eldesi ve analizi. Gürültünün kesitirimler üzerindeki etkisinin incelenmesi | | | Hafta 15 | Telefi Dersi | | | Hafta 16 | Dönem sonu sınavı | | | |
| 1 | Menke. W. 1989, Geophysical Data Analaysis: Discrete Inverse Theory, Academic Pres | | | 2 | Aster, R. 2000, Geohysical Inverse Theory, Class Notes | | | |
| 1 | Aki, K. And Richards, P.G., 1980, Quantitative Seismology, W.H. Freeman and Company,1980 | | | 2 | Claerbout, J., 1985. Imaging the Earths Interior, Blackwell Scientific.Claerbout, J., 1992. Earth Sounding Analysis, Blackwell Scientific. | | | 3 | Tarantola, A., 1987, Inverse Problem Theory, Elsevier, Amsterdam | | | 4 | Parker, R. 1994, Geophysical Inverse Theory, Princeton University Press.. | | | 5 | Lanczos, C. 1961, Linear Differential Operators, Van Nostrand-Reinhold. | | | 6 | Scales, J.A., 1997, Theory of Seismic Imaging, SAMIZDAT Pres, Golden, Co.Scales, J.A., and M.L. Smith, 1997, Introductory Geophysical Inverse Theory, SAMIZDAT Pres, Golden, Co. | | | 7 | Iyer, H.M., and K. Hirahara (Eds.), 1993. Seismic Tomography Theory and Practice, Chapman Hall, New York. | | | 8 | Başokur, A. T., Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Problemlerin Ters-Çözümü, TMMOB Jeofizik Müh. Odası Eğitim Yayınları, No:4 | | | |
| Ölçme Yöntemi | | Yöntem | Hafta | Tarih | Süre (Saat) | Katkı (%) | | Arasınav | 8 | 14/05/2010 | 1,50 | 30 | | Yıl içi çalışma | 12 | 12/05/2010 | 1,30 | 20 | | Dönem sonu sınavı | 16 | 09/06/2011 | 2 | 50 | | |
| Öğrenci Çalışma Yükü | | İşlem adı | Haftalık süre (saat) | Hafta sayısı | Dönem toplamı | | Sınıf dışı çalışma | 4 | 14 | 56 | | Laboratuar çalışması | 3 | 4 | 12 | | Ödev | 6 | 6 | 36 | | Toplam Çalışma Yükü | | | 104 |
|