|
|
| TDE1003 | Türk Dili Tarihi - I | 2+0+0 | AKTS:3 | | Yıl / Yarıyıl | Güz Dönemi | | Ders Duzeyi | Lisans | | Yazılım Şekli | Zorunlu | | Bölümü | TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI BÖLÜMÜ | | Ön Koşul | Yok | | Eğitim Sistemi | Yüz yüze | | Dersin Süresi | 14 hafta - haftada 2 saat teorik | | Öğretim Üyesi | Dr. Öğr. Üyesi Emre TÜRKMEN | | Diğer Öğretim Üyesi | Doç. Dr. Pelin SEÇKİN | | Öğretim Dili | Türkçe | | Staj | Yok | | | | Dersin Amacı: | | Tük dilinin gelişim evrelerinin anlatılması ile öğrencilerin Köktürkçeden Türkiye Türkçesine kadar olan zaman içerisindeki dilsel değişmeleri bilmesi, bu değişimlerin nedenini kavraması ve söz konusu dönemlerde verilen eserleri kavraması amaçlanmaktadır. |
| Öğrenim Kazanımları | PÖKK | ÖY | | Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler : | | | | ÖK - 1 : | Türk dili, Türk dilinin tarihi ve yaşı konularında gerekli bilgilere sahip olabilecekler. | 1 - 2 - 7 - 8 | 1 | | ÖK - 2 : | Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerini, tarihî devrelerini bilip aktarabilecekler. | 1 - 2 - 7 - 8 | 1, | | ÖK - 3 : | Türkçede meydana gelen farklılaşmaları ve nedenlerini bilecek ve tabakaları ayırt edebilecekler. | 1 - 2 - 8 | 1, | | ÖK - 4 : | Türkçenin güncel meselelerini tarihî kökenleri ile bilecek ve çözüm yolları üzerinde aktif uygulayıcı olabilecekler. | 1 - 2 - 7 - 8 | 1 | | PÖKK :Program öğrenim kazanımlarına katkı, ÖY : Ölçme ve değerlendirme yöntemi (1: Yazılı Sınav, 2: Sözlü Sınav, 3: Ev Ödevi, 4: Laboratuvar Çalışması/Sınavı, 5: Seminer / Sunum, 6: Dönem Ödevi / Proje),ÖK : Öğrenim Kazanımı | | |
| Genel anlamda dil kavramı; dilin iç tarihi ve dış tarihi; dil tarihi çalışmalarında yöntemler; dil-tarih ilişkisi, dil tarihi çalışmalarının metotları ve kaynakları; Türk dili tarihi çalışmalarında karşılaşılan sorunlar; dilin sosyalleştirme, anlaşma-iletişim, kültür taşıma işlevleri; dilde tabakalaşma; dillerin sınıflandırılması; Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri; tarihî tasnif denemeleri, Türkçenin tarihî devirleri, Türk dilinin bu devirler itibarıyla gösterdiği değişme ve gelişmeler. |
| |
| Haftalık Detaylı Ders Planı | | Hafta | Detaylı İçerik | Önerilen Kaynak | | Hafta 1 | Dil-tarih ilişkisi, dil tarihi çalışmalarının amaçları, iç-dış tarih arasındaki ilişki, karşılaştırmalı tarihi dil araştırmalarının ilkeleri
| | | Hafta 2 | Dil bölünmesi (Segmentasyon); sosyal diller, lehçe, şive, ağız kavramları ve bu kavramların değerlendirilmesi; dil türleri; Türkçenin lehçelere ayrılması
| | | Hafta 3 | Türk dili tarihinin inceleme alanları ve kaynakları; Türkoloji ilminin problemleri
| | | Hafta 4 | Dil ailesi teorileri, kaynak bakımından dünya dilleri ve Türkçe
| | | Hafta 5 | Türkçenin yaşı ve devrelendirilmesi sorunu; Türkçenin arkaik dillerle ilgisi, temel eserleri,kullanılan ölçütler | | | Hafta 6 | Tarihi tasnifler yapılırken esas alınan ölçütler, Türkçenin tarihi tasnif denemeleri
| | | Hafta 7 | İlk Türkçe çağı, Eski Türkçe çağı [Eski Doğu Türkçesi-Eski Batı Türkçesi](zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dilbilgisi özellikleri, verilen eserler) | | | Hafta 8 | Orta Türkçe çağı(zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dil bilgisi özellikleri, verilen eserler, önemli isimler), Karahanlı Türkçesi, Harezm Türkçesi | | | Hafta 9 | Ara sınav
| | | Hafta 10 | Kıpçak Türkçesi,Çağatay Türkçesi, Volga Bulgarcası (zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dil bilgisi özellikleri, verilen eserler, önemli isimler)
| | | Hafta 11 | Eski Anadolu Türkçesi (zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dil bilgisi özellikleri, verilen eserler, önemli isimler)
| | | Hafta 12 | Ana hatlarıyla Osmanlı Türkçesi (zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dil bilgisi özellikleri, verilen eserler, önemli isimler)
| | | Hafta 13 | Modern Türkçe dönemi; Tanzimat, Servet-i Fünün ve Meşrutiyet Dönemi(zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dil bilgisi özellikleri, verilen eserler, önemli isimler), Türkçecilik hareketleri
| | | Hafta 14 | Cumhuriyet dönemi Türkçesi (zaman aralığı, coğrafyası, konuşucuları, dilin temel nitelikleri, dil bilgisi özellikleri, verilen eserler, önemli isimler); dil devrimi, özleştirme hareketleri; Türkçenin tarihi ve güncel meseleleri;öğretilmesi, yabancı dillerin etkisi; Türk dünyası ortak alfabe, ortak dil meselesi
| | | Hafta 15 | Dönem sonu sınavı | | | Hafta 16 | | | | |
| 1 | Ercilasun, Ahmet B. 2004; Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara. | | | 2 | Akar, Ali. 2005;Türk Dili Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul. | | | |
| 1 | Tekin, T. - Ölmez, M. 1999; Türk Dilleri / Giriş-I, İstanbul. | | | 2 | Aksan, Doğan. 2005; En Eski Türkçenin İzlerinde, Simurg Yayınları, İstanbul. | | | 3 | Develi, Hayati. 2009; Osmanlının Dili, Kesit Yayınları, İstanbul. | | | 4 | Yılmaz, E. - Demir, N. 2002; "Ural-Altay Dilleri ve Altay Dilleri Teorisi", Türkler, C. I, s. 394-402, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara. | | | 5 | İlgili makaleler. | | | |
| Ölçme Yöntemi | | Yöntem | Hafta | Tarih | Süre (Saat) | Katkı (%) | | Arasınav | 9 | 15/11/2025 | 1 | 50 | | Dönem sonu sınavı | 15 | 06/01/2026 | 1 | 50 | | |
| Öğrenci Çalışma Yükü | | İşlem adı | Haftalık süre (saat) | Hafta sayısı | Dönem toplamı | | Yüz yüze eğitim | 2 | 14 | 28 | | Sınıf dışı çalışma | 4 | 14 | 56 | | Arasınav için hazırlık | 2 | 1 | 2 | | Arasınav | 1 | 1 | 1 | | Dönem sonu sınavı için hazırlık | 2 | 1 | 2 | | Dönem sonu sınavı | 1 | 1 | 1 | | Toplam Çalışma Yükü | | | 90 |
|