|
|
| MINE4000 | Mining and Environment | 2+0+0 | AKTS:3 | | Yıl / Yarıyıl | Bahar Dönemi | | Ders Duzeyi | Lisans | | Yazılım Şekli | Zorunlu | | Bölümü | MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ | | Ön Koşul | Yok | | Eğitim Sistemi | Yüz yüze | | Dersin Süresi | 14 hafta - haftada 2 saat teorik | | Öğretim Üyesi | Prof. Dr. Hacı DEVECİ | | Diğer Öğretim Üyesi | Yok | | Öğretim Dili | İngilizce | | Staj | Yok | | | | Dersin Amacı: | | Dersin amacı, i) madencilik, cevher hazırlama/zenginleştirme ve metalurji faaliyetlerinin çevresel etkilerini kavramak, ii) bu faaliyetlerle ilgili olarak, potansiyel çevre sorunlarını kontrol etmek için "en uygun pratik uygulamaları" öğrenmek, iii) global çevre sorunları ve madencilik, cevher hazırlama/zenginleştirme ve metalurjik işlemlerin bu sorunlara katkısı hakkında bilgi sahibi olmak, ve iv) "sürdürülelebilir çevre" bilinci kazandırmak. |
| Öğrenim Kazanımları | PÖKK | ÖY | | Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler : | | | | ÖK - 1 : | çevre kirliliği ile ilgili temel terim ve kavramları öğrenme, anlama ve ifade etme yetisi kazanacak | 7,10 | 1 | | ÖK - 2 : | madencilik, cevher hazırlama/zenginleştirme ve metalurjik faaliyetlerinin çevresel etkilerini kavrayacak ve bu konuda bilinçlenecek | 8,10 | 1 | | ÖK - 3 : | global çevresel sorunlar ve bu sorunlara madencilik ile ilgili faaliyetlerin katkısını kavrayacak | 8,10 | 1 | | ÖK - 4 : | atık yönetimi ve potansiyel çevresel etkilerin kontrolüne yönelik olarak, potansiyel kirleticiler, çevresel kirlilik limitleri ve en uygun pratik uygulamalar hakkında bilgi sahibi olacak | 8,10,13 | 1,3 | | ÖK - 5 : | çevresel konuların diğer disiplinler ile ilişkisini anlama, diğer temel ve maden mühendisliği derslerinde edinilen bilgi birikimini kullanma becerisi kazanacak | 1 | 1 | | ÖK - 6 : | kirlilik problemlerinin ve bu sorunların çözümüne yönelik işlemlerin temellerini kavrayacak | 8,10 | 1 | | ÖK - 7 : | bazı çevresel sorunların değerlendirilmesi ve kontrolü ile ilgili temel mühendislik hesapları yapabilecek | 1,5,10 | 1 | | ÖK - 8 : | yaşam boyu öğrenme ve etkin iletişim becerisi için bir konu hakkında bağımsız araştırma/çalışma, rapor hazırlama ve sunma yetisi kazanacak | 7,9 | 3,5 | | PÖKK :Program öğrenim kazanımlarına katkı, ÖY : Ölçme ve değerlendirme yöntemi (1: Yazılı Sınav, 2: Sözlü Sınav, 3: Ev Ödevi, 4: Laboratuvar Çalışması/Sınavı, 5: Seminer / Sunum, 6: Dönem Ödevi / Proje),ÖK : Öğrenim Kazanımı | | |
| Temel çevresel kavramlar. Çevre ve çevresel problemlere genel bakış: global ısınma, ozon tabakasının incelmesi, asit yağmurları. Çevre kirliliği: su, hava, toprak ve gürültü kirliliği ve kirlilik kaynakları. Çevre mevzuatı ve çevresel etki değerlendirme. Cevherden metal üretimine kadar temel süreçler ve çevresel etkileri: madencilik, cevher/kömür hazırlama/zenginleştirme ve metalurjik faaliyetler. Sübsidans, patlatma kaynaklı titreşimler, gürültü ve toz oluşumu. Maden ve tesis atıkları: pasa alanları, atık barajı ve dolgu teknolojisi. Asidik maden suyu drenajlı: oluşumu, kontrolü ve rehabilitasyon yöntemleri. Altın madenciliği ve siyanürlü atıkların rehabilitasyonu. İşletme sahalarının iyileştirilmesi ve çevreye yeniden kazandırılması. |
| |
| Haftalık Detaylı Ders Planı | | Hafta | Detaylı İçerik | Önerilen Kaynak | | Hafta 1 | Dersin hakkında genel bilgiler; amacı, konusu, içeriği, kaynaklar ve değerlendirilmesi. Temel çevresel kavramlar.
| | | Hafta 2 | Madencilik ve çevre: Giriş. Sanayileşme ve çevre. Sürdürülebilir gelişme ve çevre. Madencilikten metal üretimine yürütülen faaliyetler ve potansiyel çevresel etkileri. ÇED raporu ve madencilik. Çevre kirliliğinin insan sağlığına ve yaşamına, bitkilere, hayvanlara ve toprağa potansiyel etkileri. | | | Hafta 3 | Çevre kirliliği. Kirleticiler. Kirlilik çeşitleri. Hava kirliliği ve kirlilik kaynakları. Çevre mevzuatı. Fosil yakıtları ve hava kirliliği. Kömürde kükürtün bulunuşu. Kömür hazırlama yöntemleri ve kömür hazırlamanın çevresel açıdan rolü ve önemi. | | | Hafta 4 | Su, toprak ve gürültü kirliliği ve kirlilik kaynakları. Çevre mevzuatı. Çevre kirliliğine karşı alınabilecek önlemler.
| | | Hafta 5 | Global çevre sorunları: Asit yağmurları ve ozon tabakasının incelmesi.
| | | Hafta 6 | Global çevre sorunları: Küresel ısınma. Sera gazları, küresel ısınmanın etkileri, alınabilecek önlemler ve Kyoto protokolü. | | | Hafta 7 | Madencilik faaliyetleri, genel özellikleri ve bu faaliyetlerin çevresel etkilerini belirleyen faktörler. | | | Hafta 8 | Arasınav | | | Hafta 9 | Madencilik, cevher hazırlama/zenginleştirme işlemleri ve metalurjik işlemlerin global çevresel sorunlara katkısı. Madencilikten metal üretimine enerji tüketimi. | | | Hafta 10 | Cevherden metal üretimine kadar temel süreçler ve çevresel etkileri. Yeraltı maden işletmeciliği ve çevre. Sübsidans, gürültü ve toz oluşumu. Açık ocak işletmeciliği ve çevre. Fiziksel etkiler. | | | Hafta 11 | Cevher/kömür hazırlama/zenginleştirme ve metalurjik faaliyetlerin çevresel etkileri. Maden, cevher zenginleştirme ve metalurjik işlemlerde atık üretimi ve yönetimi. Katı, sıvı atıklar ve gaz emisyonları. Ağır metaller. Atık barajları.
| | | Hafta 12 | Patlatma kaynaklı titreşimler, hava şoku/gürültü, taş fırlaması ve toz oluşumu.
| | | Hafta 13 | Asidik maden suyu drenajlı: Oluşumu ve bakterilerin rolü, kontrolü ve rehabilitasyon yöntemleri
| | | Hafta 14 | Altın madenciliği ve siyanür. Siyanür ve siyanür bileşikleri. Çevresel etkileri ve yasal sınırlamalar. Siyanürlü atıkların rehabilitasyonu. | | | Hafta 15 | Genel değerlendirme ve telafi.
| | | Hafta 16 | Dönem sonu sınavı | | | |
| 1 | Deveci H. 2009. Madencilik ve çevre ders notları. KTU Maden Mühendisliği Bölümü. (Yayınlanmamış) | | | |
| 1 | UNEP 1991. Environmental Aspects of Selected Non-ferrous Metals Ore Mining: A Technical Guide. Technical Report Series No: 5. United Nations Publication. | | | 2 | Hartman H.L., Britton S.G., et al., 1992. SME Mining Engineering Handbook, 2nd ed.. Littleton,Colo.: Society for Mining, Metallurgy, and Exploration, 2394 p. | | | 3 | Lottermoser B.G. 2007. Mine Wastes- Characterization, Treatment, Env'ronmental Impacts, 2nd ed..Springer, Berlin, ISBN: 3-540-48629-1, 304 p.
| | | 4 | Önal G., Yüce E., Karahan S. 1995. Türkiye?de Altın Madenciliği,Yurt Madenciliği Geliştirme Vakfı, Istanbul | | | 5 | Madencilik ve Çevre Sempozyumları. TMMOB Maden Mühendisleri Odası. | | | 6 | Ersoy A. 2000. Madencilik ve Çevre. Çukurova Üniversitesi | | | 7 | Elevli B. 1998. Madencilik, Çevre ve ÇED Raporu,Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları No:78, ISBN 975-7631-50-7, Sivas | | | 8 | Atalay Ü. 1997. Madencilik Faaliyetleri ve Çevre. Madencilik ve Çevre Toplantısı. Sivas. | | | |
| Ölçme Yöntemi | | Yöntem | Hafta | Tarih | Süre (Saat) | Katkı (%) | | Arasınav | 8 | | 2 | 50 | | Dönem sonu sınavı | 16 | | 2 | 50 | | |
| Öğrenci Çalışma Yükü | | İşlem adı | Haftalık süre (saat) | Hafta sayısı | Dönem toplamı | | Yüz yüze eğitim | 2 | 15 | 30 | | Sınıf dışı çalışma | 2 | 14 | 28 | | Arasınav için hazırlık | 2 | 7 | 14 | | Arasınav | 2 | 1 | 2 | | Ödev | 2 | 6 | 12 | | Dönem sonu sınavı için hazırlık | 3 | 7 | 21 | | Dönem sonu sınavı | 2 | 1 | 2 | | Toplam Çalışma Yükü | | | 109 |
|